YGS ile Öğrenci Alan Programlarda Nasıl Bir Değişim Olabilir?

Üniversitelere her yıl 900 bini aşan sayıda öğrenci yerleştiriliyor. Örneğin 2015 yılında yüzyüze eğitim veren akademik programlara 784 bin 950 aday,  Açıköğretim programlarına ise 198 bin 140 aday yerleşme başarısı gösterdi.
 
Akademik programlar lisanslar (4-5 veya 6 Yıllıklar) ve önlisanslar (2 yıllıklar) olmak üzere 2 kategoride gruplanıyor. Özel yetenek gerektiren veya sınavsız geçişe açık olanların dışındaki tüm programlara sınav puanları ile giriliyor.

Yerleştirmenin yapıldığı son yıl yüzyüze lisans programlarına 436 bin 484, yüzyüze önlisans programlarına 387 bin 255 ve açıköğretim programlarına 206 bin 53 kontenjan tahsis edilmişti. Özel yetenekle öğrenci alan programların kontenjanları bu rakama dahil değil.

İlk kez geçen yıl öğrencilere ayrılan akademik kontenjan toplamı 1 milyon rakamının üzerine çıktı. Ancak yerleştirmede tüm kontenjanlar dolmadı ve genel yerleştirmede 983 Bin 90 aday bir programa yerleşebilme başarısı gösterdi. 46 bin 702 kontenjan ise ilk yerleştirmede boş kaldı.
 
Kontenjan boşluklarını doldurabilmek için her yıl yerleştirme ve üniversite kayıtları tamamlandıktan sonra ek yerleştirme adlı bir uygulama yapılır. Ek yerleştirmeye kaynaklık eden kontenjanlar ise hem genel yerleştirmede dolmayan programlar, hem de ilk yerleştirmede %100 dolmasına rağmen kazanıp da kaydını yaptırmayan adaylardan boş kalan programlardan oluşur.
 
Geçen yıl 46 Bin 702 adaylık boşluk zaten genel yerleştirmede oluşmuştu. Kazanıp da kayıt yaptırmayan 92 bin 819 aday daha eklenince Ek yerleştirmenin tercihe sunulan kontenjan sayısı bir anda 139 bin 521'e yükseldi. Ek yerleştirme tamamlandıktan sonra ise Bunun 78 Bin 847'sine öğrenciler yerleşti. Diğer bir deyişle 2015 yerleştirme sürecini sistem, tüm yerleştirme işlemleri tamamlandıktan sonra 60 bin 674'lük bir kayıpla kapadı.
 
Bu rakamlardan da anlaşılıyorki üniversitelerimiz 2015 yerleştirme sürecinde %94,1'lik bir doluluk oranını yakalayabildi. 2 Milyonu aşkın bir öğrenci kitlesi üniversite kapılarında beklemesine rağmen bu oranı aşmakta hep zorlanıyoruz. Öğrenci var, okul var ama bu iki parametreyi buluşturacak sistemimizin de sorunları var. Sistem bu kaçağı bir türlü giderebilmiş değil, zira son yıllarda yadsınamayacak oranda boş kontenjanlar oluşuyor.

Devlet üniversitelerinde dahi %100 doluluk oranını yakalayamamışken sistemin yeni aktörü Vakıf Üniversitelerinde bu oran daha da düşük düzeyde seyrediyor. Yazımızın asıl konusu bu değil. İleride bu konuya ilişkin ayrıntılı değerlendirmeler yaparız.
 
Tüm bu teknik bilgi ve rakamları, yerleştirme sürecinin nasıl ilerlediği konusunda kısa ve öz bir bilgi sahibi olmanız için verdim. Şimdi asıl mevzumuza gelelim...
 
Burada asıl vurgu yapmaya çalışacağım konu, lisans ve önlisans programlarına hangi puan türleri ile girildiği ve özellikle YGS puan türleri ile öğrenci alan programların, sonuçlanan bu yılki YGS'den nasıl ve ne ölçüde etkileneceği.
 
Akademik programların bazıları hem YGS, hem de LYS sonuçlarının işbirliği ile hesaplanan puanlarla öğrenci kabul ediyorken, bazılarına yerleşmede sadece YGS'ye girmiş ve istenen barajı geçmiş olmak yeterli. Bir de hiç bir sınava gerek kalmaksızın sınavsız olarak girilen akademik programlar ile özel yetenek gerektiren dallar var ki; onlara bir başka yazımızda değiniriz.

Yazımızın asıl konusu sadece YGS puanları ile öğrenci alan programlar. Zira bu yazıyı kaleme aldığımız tarihte LYS'nin uygulanmasına 2 aydan daha uzun bir süre olduğundan, yapılmamış bir sınav ve alınmamış sonuçlar üzerinden yorum ve değerlendirme yapmak yersiz olacaktır.
 
YGS ile öğrenci alan programların ana omurgasını önlisans programları oluşturmaktadır. Diğer bir deyişle YGS ile öğrenci alan programların %85,8'i önlisans programlarından, %14,2'si ise lisans programlarından oluşmaktadır. Ayrıca YGS ile öğrenci alan programların %77'si yüzyüze eğitim veren programlardan oluşuyorken, %33'ü Açıköğretim programlarını kapsamaktadır.
 
Açıköğretim programlarının ve 2 Yıllık programların YGS ile öğrenci alması sürpriz değil ama çoğu adayın YGS ile öğrenci alan lisans programları konusunda net fikre sahip olmadıklarını gözlemledik hep. Bir bölüm 4 yıllıksa o bölüme giriş için LYS'ye girmek gerekir algısı hakim. Elbette bu tamamen doğru bir yargı değil.

Üniversite deyince 4 yıllıklardan başka bölüme şahin gözüyle bakmayan bir kitle için böyle bir algı ve bilgi yanılsamasının doğal olduğunu düşünüyorum. Hal böyle olunca da doğal olarak tüm 4 yıllıklara hem YGS, hem de LYS ile girileceği gibi doğru olmayan bir kanaat gelişiyor.

Gerçeklik böyle değil. Doğru! Peki nasıl?

Lisans kontenjanlarının %86,4'lük kısmına YGS+LYS sonuçları ile erişiliyor, %13,6'lık kısmı için ise sadece YGS sonuçları kafi geliyor.

Peki kim bunlar, hangi bölümler?

Herhangi bir meslek lisesi alanının devamı niteliğindeki lisans programlarının tamamı. Yelpaze oldukça geniş. Çocuk Gelişiminden, Okul Öncesi Öğretmenliğine, Kimya Öğretmenliğinden, Yönetim Bilişim Sistemlerine, Fizyoterapiden, Beslenme ve Diyetetiğe kadar pek çok bölüm. Her birini tek tek yazarsak bu yazı sabaha kadar bitmez. Zaten linkteki dosyada bunların hepsini ayrıntılı göreceksiniz. 
 
Özetlersek; önlisans programlarının tamamına, lisans programlarının ise %13,6'lık kısmına dair sınav süreci aslında 13 Mart 2016 tarihinde sona erdi. Bu kapsamdaki bölümlere yerleşmeyi hedefleyip diğer programlarla ilgili beklentisi olmayan bir aday için sınav süreci de noktalanmış oldu. Tek iş kaldı; o da temmuz ayında yapılacak tercihleri beklemek. Biraz da tercih edilebilecek bölümler hakkında bilgi toplamak falan...
 
YGS ile öğrenci alan programların 2015 yılına ait kontenjan, puan ve sıra bilgilerine tüm kamuoyu gibi biz de sahibiz. Zira bu bilgiler sınav ve yerleştirme işlemleri sonuçlandıktan sonra zaten ÖSYM tarafından yayınlandı.
 
Öte yandan 2015 YGS sonuçları ile ilgili de çok değerli bilgi ve veriler var elimizde. Puanları, sıraları, yerleştirme puan ve sıralarını... hepsini biliyoruz.
 
2015 YGS sonuçlarına göre yerleşme nasıl oldu, hangi veriler oluştu, tüm bunlardan hareketle 2015 senaryosunu 2016 yılının sonuçlarına nasıl evirebiliriz, bu senaryoyu bu yıla ne şekilde uydurabiliriz..? Bunu çalıştık!

2016 yılının henüz yerleştirme puanları ve sıraları elimizde olmadığı için de bu simülasyonu daha çok elimizdeki iki veri olan ham puan ve ham sıralar üzerine kurguladık ve yine 2015'de oluşan diploma notları etkisinden yola çıkarak 2016'nın sanal yerleştirme puan ve sıralarını yaklaşık olarak belirledik.

Son paragrafı özetlersek; 2015'in Y-puanlarındaki OBP ceketini çıkarıp 2016'ya giydirdik ama 2016'nın bedenine de (kümülatif yığılmaya, sıralama sapmasına, puan aralıklarına düşen aday sayısına vs...) uydurduk. Sadece basit bir ceket değişimi değildi elbette. Pot yapan yerlerini ütüledik, geniş gelen belini daralttık, uzun olan eteğini kısalttık, üzerine oturttuk anlayacağınız.

Sebep?

İş olsun...

Tabi ki iş olsun değil...

Bu yıl açıklanan YGS sonuçlarında çok derin ve çarpıcı hareketlilikler gözlemlemiştik. Bunun sahaya nasıl yansıyabileceğini merak ettik. İyiki de etmişiz zira çok çarpıcı sonuçlar çıktı. Sınav dediğimiz şey bir beden büyük alıp seneye de giyilebilecek bir şey değil tabi bunun da bilincindeyiz.

Bir kere şunu hatırlatalım; Bu çalışma resmi bir çalışma değildir.

Öte yandan üzerinde çalıştığımız tüm programlar, 2015 yılının kılavuzunda yer alan programlardır, 2016'da program sayısı, kontenjanı çok değişebilir. Yani geçen yılki adaylara sunulan kumaş ölçüleri ile bu yılki adaylara tahsis edilecek kumaş farklı olabilir. Bunu tercih kılavuzu çıktığında temmuzda göreceğiz.

Bir diğer değişken ise insan faktörü. Yani bu programları seçecek aday profili. Her ne kadar içinde bulunulan yılı öngörebileceğimiz en somut ve değerli veri bir önceki yıla ait veriler olsa da sonuçta hiçbir zaman senaryo tamamen aynı şekilde ilerlemez. İnsan faktörü ile de geçen yılki adaylara bu yılın elbisesini giydirdik. Bakalım üzerinizde nasıl duruyor demek istedik.

Yalnız konuyu iyice konfeksiyon atölyesi overlokçusuna bağladık bu arada.

Somutlaştırıyoruz sadece, kötü bir niyetimiz yok...

İşte bu 3 çekinceyi dikkate almanızı özellikle rica ediyorum.

Sonuçta bu bir simülasyon çalışması. Zira ÖSYS'de bir önceki yılla bir sonraki yılın resmi değerlerinde de hiç bir zaman birebir eşitlik söz konusu dahi olmamıştır. Yani sınav sisteminde de her yıl, kendi bacağından asılır.

Dosyamıza YGS ile öğrenci kabul eden tüm 2 ve 4 yıllıkları aldık. Bunları puan türlerinden ve öğrenim sürelerinden bağımsız alfabetik bir dizin içinde gösterdik. "Hocam dosyada Diş hekimliğini bulamıyorum" diyenlerinizi duyar gibiyim. Yok o bölümler. LYS puanları ile alan programları kapsayan bir çalışma değil bu.  

Neyse! Devam edelim...

YGS Puan türünü ve süresini yine başlık halinde sunduk. Kapsamlı bir liste ile de programın tercih kodunu, bulunduğu lokasyonu, hangi tür bir üniversitenin bünyesinde yer aldığını, üniversitesinin adını, fakültesini veya yüksekokulunu yazdık. Yazdık bunları. Bilin istedik...

Ne tür bir öğretim modeliyle eğitim verildiğini bir sütunda gösterdik. Hangisi örgün, hangisi burslu, hangisi ücretli? bu sütundan takip edeceksiniz.

Kaç kontenjanı olduğunu ve bu kontenjanın ne kadarının dolduğunu bilginize sunduk. Hatta bu programların her birinin kaç aday tarafından tercih listesinde gösterildiğini de dosyanın son sütununa ilave ettik ki trend mi değil mi görebilesiniz diye. Bu veri gerçekten çok işinize yarayacak, zira hangi okulun kapısında nasıl bir kuyruk oluşmuş? bu veri ile öğrenebiliyorsunuz.

Bir de bu programların bazılarının vakıf üniversitelerinde ve ücretli olduğunu düşünerek okurken 1 yıllık eğitim ücreti bütçenizde nasıl bir yara açacak? sütunlardan birinde de ona yer verdik. İşin ekonomik boyutunu da gözden kaçırmayasınız diye.

Bu dosyada asıl merak ettiğimiz senaryo tabi ki 2015'den 2016'ya puan ve sıra hareketliliğiydi. İşte asıl projeksiyonumuzu oraya çevirdik ve 2016 yılına ait sanal değerleri turuncu bir zemin içinde göstererek dikkatinizi oraya çekmek istedik. Sanal değerler diyorum çünkü tercih gerçekliği ancak bir süreç tamamlandıktan sonra ortaya çıkar. Tercihler yapılıp yerleştirme işlemleri tamamlanıncaya kadar tüm veriler sanaldır zaten.

Dosyada 2015 Y-P sütunu programın ÖSYM tarafından yayınlanan minimum yerleştirme puanını, sırası sütunu ise yine ÖSYM tarafından yayınlanan yuvarlatılmış minimum yerleşme sırasını ifade etmektedir. Bunlar geçen yıla ait oluşmuş ve yayınlanmış gerçek değerler yani...

Bunun dışındaki 3 sütun tamamen bizim çalışmamızın ürünüdür. 2015 Ham P. sütunu 2015 Y-P sütunundaki OBP katkısı sıyrıldıktan sonra karşımıza çıkan değerdir. Neye göre sıyırdık? Bunu da rehberlik ve tercih uzmanları çözsün. Az çalışın, her şeyi de bizden beklemeyin...

2016 Ham P. sütunu ise 2015 ham puan sırasına denk gelen 2016 puanlarının bir izdüşümüdür. Yeterince karışık bir olay ama kurgumuz son derece doğruydu, emin olabilirsiniz. Zaten bunu yaklaşık olarak bulduktan sonra yerleştirme puan ve sırasının bulunması çocuk oyuncağı idi bizim için ve öyle ettik. Bütün mevzu bu son iki paragrafta gizli aslında...

2016 Y-P sütununa işte biraz önce 2015 Y-P'den sıyırdığımız OBP katkısını ekledik ve senaryo bu şekilde tamamlanmış oldu.

Yine söylüyorum!

Bu, sadece bir simülasyon çalışmasıdır. Resmi bir bilgi niteliğinde değildir. 2016 yılına ilişkin %100 doğruluk ve gerçeklik içermez. Sadece 2016 yılının sonuçlarının 2015 yılının genetiği ile halleştirilmesidir o kadar. Dikkatli ve titiz bir çalışmadır ama. Ona laf yok... 

Bu bilgilendirmenin, mevzunun anlaşılması açısından yeterli olduğunu düşünüyor ve linki vererek yazımı noktalıyorum.

Bu arada atıfta bulunmadan çalışmayı sosyal mecralarda babasının bahçesi gibi paylaşan kopyacı kitleye minik bir teessüf bırakayım da alan alsın...

İstatistiğin önemli bir şey olduğunu unutmamanız dileğiyle...
 



Not 1: Dosya PDF formatındadır. Görüntülemek için cihazınızda Adobe Reader programının yüklü olması gerekir.

Not 2: 2016 Yılında yeni mezun meslek liselilere ek puan uygulanmayacağı için programların ek puandan arındırılmış halini de 6 Nisan 2016 tarihinde dosyaya ekledik.
 
  
 

Yorumlar

  1. Geçen yıl meslek liselerinden ygs türleriyle lisanslara yüksekokullara geçiş yapanlara ek puan uygulanıyordu. Yök'ün vermiş olduğu başarı sıralamaları ortalama netleri son giren kişinin başarı sırası falan herseyi ek puana göre. Biz şimdi bu yıl meslek lisesi çıkışlar gitmek istediğimiz yere ek puansız gidicez. Tabi geçen yıl falan mezun olanlar alıcak o ek puanı . (Biz haftanın 3 gün staja gidelim bide ayrı sınava hazırlanmaya calısalım , onlar biz çalışırken dersaneye gitsinler okuldanda mezun oldukları için sadece sınava odaklı çalışmaları olsun hemde ek puan alsınlar orası ayrı bi ironi ), şimdi sizin bu verdiğiniz veriler bizim ek puan kaybımızı göz önüne konularak yapılmış veriler mi yuvarlama olarak , eğer öyle ise vay halimize , hep sıralama hep sıralama diyorsunuz hocam ama bide şöyle düşünün benim gitmek istediğim üniversitede geçen yıl en düşün 0,18 kat sayılı öğrenci 198,247 almış 0,12 katsayılı da 229,41 puan almış , sizin verdiğiniz verilere göre bu yıl benim gitmek istediğim üniversiteye ham puanını 270 alması gerekiyor , bu gitmek istediğim üniversitenin en son yerleşen kişinin yerleşme puanı 272 iken , bu yıl aynı üniversitenin ham puanı 270 olması gerekiyor .Şimdi o üniversiteyi o puanlarla girenlerde bizimle aynı şartlarda hazırlanıp girdi çoğu meslek liseli staja falan gidiyor , bide ek puan alıyor , ek puan aldığı halde son giren kişi 272 alıyor , bizden bu yıl ek puan almamıza ragmen ham puanımız 270 olması bekleniyor yerleştirme puanıda 312 olması bekleniyor , bu ne biçim eğitim sistemi anlayamıyorum , geçen yıl tavan puanı 307 ydi bu üniversitenin bu yıl nasıl yerleştirme puanı 312 beklenir hocam anlayamıyorum ben sınava hazırlanırken bu kadar stres yasamamıştım be :( :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu dosya ek puan uygulaması ile ilgili karara göre şekillendirilmedi. Bütün veriler geçen yılın yerleştirme koşullarında ele alındı. Elbette ek puan alamayacak bi dünya meslek liseli olacak ve bundan dolayı 4 yıllıkların puanları dosyada belirttiklerimden biraz daha rahat bir noktada seyredecek. Ancak şunu da bilmelisiniz ki; bu bölümlere sadece ek puan alan meslek liseliler girmiyor. Farklı lise türlerinden olmasına rağmen aldığı OBP katkısı ile ek puan almış meslek liselileri dahi geçebilen adaylar da var. Bu nedenle taban puanlarda 0,06 OBP katkısı oranında bir düşüş beklemek saflık olur. Özetle bu kadar yükselmeyeceği aşikar ama ek puan miktarı kadar da düşmeyeceğinden eminim. İleride ek puansız haliyle değişim ne olabilir? Onu da ayrı bir sütunda verebilirim sadece.

      Sistemdeki eski mezun-yeni mezun katsayı eşitsizliği ile ilgili sitemine verecek bir cevabım yok. Biz sadece uygulama hakkında bilgi veriyoruz. Adil mi değil mi? Bu başka bir tartışmanın konusu...

      Sil
    2. Programların ek puandan arındırılmış hali dosyada güncellendi. Bakabilirsiniz.

      Sil
    3. Çok teşekkür ederim hocam , her gün blogunuzu twitterinizi takip ediyorum geğişiklikleri güncellemeleri sizden takip ediyorum , mesleğinizi çok iyi icra ediyorsunuz. Çok iyisiniz, herkese yardım etmek istiyorsunuz .Sizi herkes taklit etmeye calısıyor , etsinler taklitler asıllarını yüceltir yaşatır. Çoğu rehberlik öğretmenleri sizin puanlama tablolarınızı kullanıyor. Umarım herkes istediği üniversiteye girer.Maalesef çoğumuzun hayallerine giden yollar üniversiteden geçiyor eğitim almamız gerekiyor her şeyden önce. Bu Türkiye ye okuyan nesil gerek. Yoksa okumamış vasıfsız bir sürü insan var dışarıda . Elbette ülkemize her çeşit meslek elemanı gerekiyor. Ama yaşam standartlarımızın yüksek olabilmesi için okumamız gerekiyor . Çünkü herkes doğduğu anda yaşam statüsü yüksek olmuyor. Rahat yaşayamıyor. Belki suan sizde rahat yaşamıyorsunuz , istediğiniz gibi tercihleriniz olmuyor ama gelecekte çocuklarınıza bırakabilceğiniz en önemli şey eğitim alıp öğrendiğiniz bilgi birikiminiz olması için okuyunuz OKUYUNUZ OKUYUNUZ

      Sil
  2. hocam ygs ile alan kimya öğretmenliğinde sıralamasında oynamalar olur mu sizce 2014 te 366 binle alan yer geçen sene 285 binle almış

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyük dalgalanma yaşanan bölümlerde 1 yıl dalga sahile vurmuşsa, ertesi yıl bu dalga biraz geri çekilir. Onun gibi düşünüyorum. Bu program 2014 yılında ilk kez öğrenci almamışsa bu sene daha olumlu ve makul bir sıralamaya dönebilir. 2014'de ilk kez öğrenci almışsa yükseliş trendi devam eder ya da 2015 gibi bir sonuç çıkabilir.

      Sil
    2. teşekkürler hocam

      Sil
  3. Hocam ben ygs 1 puanim ek puanla birlikte 293 oluyor sizce burdur bilgisayar ògretmenligine yerlesme ihtimalim varmi

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Mesajınız site moderasyonu tarafından onaylandıktan sonra yayınlanacaktır.

Bu blogdaki popüler yayınlar

Üniversite Taban Puanları Belli Oldu, Taban Sıraları da Yaklaşık Hesapladık...

Üniversite tercihleri başladı, tüm adaylara bol şanslar...

An itibariyle YKS tercih dönemine yine merhaba dedik...