Sıralama Sıkışıklığı Nasıl Dağılacak?

Bu yıl YGS sonuçları açıklandıktan sonra tüm uzmanların hemfikir olduğu bir olay yaşandı; Bir puan aralığına düşen öğrenci sayısındaki artış. Yani normal bir dönemde otogarlarda yaşanan yoğunluğun yerine bayram tatillerinde yaşanan izdiham gibi...
 
Zaten sınava başvuran aday sayısının artması, doğal olarak bir puan aralığına düşen aday sayısını da artırır. Ancak bu yıl artışın biraz yüksek seyretmesini, sınavın ve puan almanın kolaylığına, buna bağlı olarak belli bir puan aralığında toplanmaya ve barajı geçen aday sayısının artmasına bağladık.


Bundan önceki yıllarda çan eğrisindeki zirve değerler, düşük başarı profilinin yığıldığı grafiğin sol cenahındayken, bu yıl biraz ortaya doğru yanaştı. Aslında bu bir başarı artışı gibi yorumlansa bile işin aslının öyle olmadığını hepimiz az çok tahmin ediyoruz. Sorular hissedilir ölçüde kolaydı ve grafiğin azıcık sağa çekmesinin yegane sebebi de buydu. Halep'i değiştiremeyince arşınla oynadık işin açıkçası...

Biliyorum, çok teknik cümleler kuruyorum ama bu konu geyik muhabbetine sararak izah edilmesi mümkün olmayan bir konu. Yine de arada bir zıvanadan çıkan cümlelere rastlayabilirsiniz.

Neyse sulandırmadan konumuza dönelim...

Bir puan aralığına düşen aday sayısını sonuçların açıklandığı günlerde grafiklerle sosyal paylaşım hesaplarımdan paylaşmıştım. Bir tane örneğini yine bu yazıda bilginize sunayım.

Bu tabloda mavi sütunlar geçen yılı kırmızı sütunlar ise bu yılı gösteriyor. 40 puanlık bazı aralıklarda fazladan 100 bine varan adayın yer aldığını açık açık görüyorsunuz.

Puanlar yüksek yüksek gelmesine rağmen sıralamada sahaya yansımaması adaylar açısından kötü bir sürpriz oldu. Tabi böyle bir tablonun olası sonuçlarının neler olabileceği dillendirilince de tüm üniversite adaylarını kara bir düşünce aldı. Nasıl olacak da sıralamada daha iyi bir yer edineceğiz ve bu kadar puanla bu sıra reva mı gibi...

Sıralama sınavlarının gerçekliği bu sevgili adaylar. Bazı yıllar bu tür sürprizlere hep gebedir ve bu yıl da sınavın yapısı böyle bir durumun yaşanmasına neden oldu. Çok soru cevaplandırdınız, iyi puanlar aldınız ama herkes çok soru yapıp iyi puan alınca herkes sıralamada birbirini arkaya itmeye çalıştı.

Ben bu durumu alım gücü düşük bir paranın cebimizde fazlaca bulunmasına benzetirim. Para çok ama ederi az. Yüksek enflasyonlu az gelişmiş ekonomilerde olduğu gibi mesela...

Neyse... YGS sonuçları bir şekilde hazmedildi. Herkes elde ettiği ile yetinmesi gerektiğine kanaat getirdi ama bu sefer de adayları şöyle bir kaygı içten içe rahatsız etmeye başladı; Ya bu sıkışma LYS'de de devam ederse! Orada da bir puan aralığına YGS'deki kadar aday düşerse halimiz nice olur? Nasıl kazanıcaz olm biz bu üniversiteyi?

Bir kere şu ilk cümleyi kurarak adayların ateşini bir düşürelim. Sıcak yaz aylarında bir meltem gibi sinemizi ferahlatsın. Essin yani...

LYS'de aynı sayıda sıkışma yaşanması eşyanın tabiatına aykırıdır. Net bilgi yayalım.

Hemen bir örnek ile durumu açıklayayım. Önce tablomuzu görelim sonra üzerine hasbihal edelim.

Tablo 2015 yılına ait. YGS-1 ve YGS-2 puan türlerinde 100 ile 500 puan aralığında ortalama her bir puan aralığına kaç aday düşmüş ve yine MF puan türlerinin tamamında aynı puan aralıklarına kaç aday düşmüş? Bunu görüyorsunuz.

Yani teknik olarak sıkışmanın az olduğu yıllarda bile böyle bir farklılık yaşanıyor. YGS'de 1 puan içine 4.861 kişi yerleşiyorken LYS'nin MF ayağında 1.473'e düşüyor 1 puana sıkışan aday sayısı.

Ama hocam 2016'da durum farklı çok aday sıkıştı. Onu da sizler için inceledik ve rakam 4.861'den 5.210'a çıkmış. Bütün gürültünün sebebi bu. Yani 1 puan aralığına sıkışan fazladan 349 aday.

Duruma bu perspektiften bakınca LYS'de sıkışmanın 3-4 binlere çıkmayacağını görmemiz gerekiyor. Yani panik yok gençler. Uygulanan bu LYS'ler bu sıkışıklığı fazlasıyla dağıtır merak etmeyin.

İstatistiği puan skalasının tamamından alınca tabi rakamlar biraz rasyonelleşir ama sıkışmanın yoğun olduğu Şirinevler-Zincirlikuyu hattında durum ne hoca sen ondan haber ver diyebilirsiniz. Hemen ona da baktım ve durum şu;

Hatların kalabalık olduğu bölge genelde 180 ile 250 puan arası. Bu aralıkta YGS'de 1 puanlık dilime 6.279 aday düşüyor. Yani bu puan aralığında fazladan 1 puan aldığınızda ortalama 6.300'e yakın bir aday kitlesini arkanıza almış oluyorsunuz. Peki LYS'de aynı puan aralığında maç kaç kaç devam ediyor oradan dakika ve skor alalım. MF puan türü itibariyle bu aralıkta 2.015 aday var. Yıl değil aday sayısı bu.

"Nereye gitti olm bu kadar adam?" diyesi geliyor insanın...

Sistem daha işin başında eleyerek bu noktaya geldiği için böyle bir olay yaşanıyor.

Aslında öğrenci jargonuna iki yıldır girmiş olan "çekme" kavramında işin sırrı burada gizli. Kendi kararıyla başka bir güzergaha giren, ana yolu terk edip tali yollarda devam eden aday kitlesi yüzünden siz de "bak ya ne de güzel çekilebiliyormuş" diye buradaki tüm sıralama illüzyonunu kendi başarınıza bağlıyorsunuz. İşin farkında olmayanlar bu kadar büyük sıralama değişikliklerini görünce "acaba bir bit yeniği mi var yaw?" diye sormadan da edemiyor.

Otogar ile başladık yine otogar ile bitirelim...

Anadolunun tüm bağrı yanık delikanlıları şehirlerarası otobüslerle Esenler otogarına iniyor. Bu işin YGS kısmı. Sonra oradan servis araçları ile İstanbul'un çeşitli semtlerine dağılıyorlar. İşte bu servis araçları da LYS'ler gençler.

Düşünün! Geldiğiniz şehirlerarası otobüs 50 yolcu kapasiteli, sizin koltuğunuz 38. Servis araçları ise 18 kişilik ve orada 38 nolu koltuğa düşme riskiniz yok.

Böyle yani...!