Bir Kaç Soru, Bir Kaç Cevap!

Özenle bir şey hazırlarsınız da yayınlanmaya değer bulunmaz ya; işte onlardan birisi "Yayınlanmamış röportajım:)))"

Bu yıl biliyorsunuz iptal edilen soru tüm adaylar tarafından doğru kabul edilmeyecek, düşülecek ve puanlar ona göre hesaplanacak. Bu durum adayları nasıl etkiler, bu değişikliğin puan ve sıralamalara etkisi ne olur?

Sınav sorularından bir veya bir kaçının teknik veya bilimsel gerekçelerle iptal edilmesi geçmişte o soru veya soruları herkes doğru cevaplandırmış şeklinde değerlendiriliyor ve testin ortalamalarına bu durum olumlu yansıyordu. Ortalaması yükselen testin ise 1 sorunun hesaplanmasında kullanılan katsayı değeri az da olsa düşebiliyordu. Bu yıl hesaplama velev ki hatalı soru tespit edilirse iptal edildikten sonra kalan sorularla yapılacak. Eğer YGS gibi bir sınavda 2 soru yukarıda saydığımız gerekçelerle iptal edilirse 160 yerine 158 soru üzerinden değerlendirilecek.

Bu değişiklik teknik anlamda adayların en az 1 netini azaltır. Sorusu iptal edilen test itibariyle Türkiye Ortalamalarında da bir azalma meydana gelir. 1 Netin azalmış olmasından dolayı alınacak puan düşer, ancak Türkiye ortalamasının da düşmesi nedeniyle diğer soruların katsayı değeri artacağından düşüşün etkisi 1 soru az yapmış olmaktan daha düşük bir etki yaratır.

Daha önceden herkes için doğru kabul edilen şimdi herkes için yanlış kabul edileceğinden sıralamalarda kayda değer bir değişim yaratmaz. Özellikle baraj değerler bölgesinde olan vasat ve vasat altı adaylara etkisi biraz daha fazla olacaktır.

En bariz etkiyi Türkiye genelinde 150 ve 180 barajını geçen aday sayısının belirlenmesinde gösterir. Doğal olarak barajları daha az sayıda aday geçebilir. Özetle adaylar açısından birebir doğrusal bir düşme olmasa da puan ve sıralama kaybına bir miktar yol açar. İyi puanlarda az etkiler, orta ve zayıf puanlarda etki daha hissedilir düzeyde olur.

YGS testlerinde hangi sorular hata yaptırıyor? Bunu testlere göre (Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal bilimler) olarak sıralayabilir miyiz?

Adaylar YGS’de en çok yorum, mantık ve muhakeme sorularını cevaplandırırken hataya düşüyorlar. Bilgi gerektiren sorularda hata yapma riski azalıyor. YGS ham bilgi yerine daha çok akıl yürütme ve yoruma dayalı sorulardan oluştuğu için adaylar nispeten daha sık hatalar yapabiliyorlar.

LYS’ler daha homojen sınavlar. YGS’de belli bir başarı gösterip barajı geçen adaylar LYS’lere katıldığı ve oradaki sorular bilgiye daha muhtaç sorular olduğu için hata riski nispeten azalıyor. Ancak YGS heterojen yapılı bir sınav. Tüm adayların bu sınava katılıyor olması sınavın heterojenliğinin en önemli delili. Başarı profili 180 derece birbirinden farklı 2 buçuk milyon adayın girdiği bir sınav YGS…

Testler itibariyle Türkçede paragraf yorumlama ve anlatım bozukluğu gibi sorularda risk çok yüksek.  Matematikte birkaç işlem gerektiren soruların riskli olduğunu gözlemledik. Fen bilimlerinde hemen her derse ait önyargılı yaklaşım genel anlamda soruların cevaplarını olumsuz etkiliyor. Sınavın en düşük performansı bu testte gerçekleşiyor. Sosyal bilimlerde ise bireysel yoruma açık sorularda öğrenci istenenden ziyade kendi yorumunun doğru olacağını düşünerek yanlış yapabiliyor.

Bunun yanında testlerden bağımsız okuma ve anlama hataları, hızlı ve aceleci davranma isteği, soru ve şıklardaki olumsuz ifadeleri olumlu görme eğilimi, psikolojik hazırlığın yapılmaması sınavı riskli hale getirebiliyor.

Bu yıl adayların özellikle dikkat etmesi gereken konular var mı?

Bu yılın sistem bakımından en dikkat çeken değişikliği sınava ilişkin değil, daha çok tercih sürecine ilişkin. Bilindiği gibi meslek yüksekokullarına sınavsız geçiş kaldırıldı ve artık tüm 2 yıllıklar YGS puanları ile öğrenci kabul edecekler. Ayrıca öğretmenlik programları da YGS yerine LYS’ye taşındı ve bunlara girişte de 240 bin sıralama barajı getirildi. Adayları sınav tekniği bakımından sürprizlerle dolu bir yıl beklemiyor. Alışılagelmiş bir YGS’ye katılacaklar.

Özellikle meslek yüksekokulu tercih edecek meslek liseli adayların YGS’ye daha bir önem vermesi gerekiyor. Zira ek puan da alsalar 150 barajını ham puanda geçmeden bir tercih yapma şansları olmayacak.

Tüm adayların YGS’de dikkate etmeleri gereken ortak hususlar zaten belli olan şeyler. Dikkat, zamanlama, heyecan ve stres kontrolü, okuma ve anlama hızı, kodlama gibi… Bunlar üzerinde ayrıntılı durmaya gerek görmüyorum.

YGS'nin katkısı önemli mi? YGS kötü geçse de LYS'de bu açık kapatılabilir mi?

Sistemde her bir sınavın, hatta her bir sınavın ama az ama çok katkısı var. YGS puanları ile tercih edilecek programlar için YGS doğrudan bir etkiye sahip, LYS puan türleri için ise dolaylı bir etki yaratıyor. Ancak sistem YGS’yi bir ölüm kalım mücadelesi haline de getirmiyor. Adayların merkezi olarak girdikleri ilk sınav deneyimi olduğu için psikolojik etkisi çok yüksek bir sınav. LYS’de bu etki daha minimal düzeylere iniyor yani aday bir şekilde alışıyor ve sınavı kanıksamaya başlıyor. YGS sonrasında adayların büyük bölümünde bir yılgınlık ve bitmişlik hali gözlemliyoruz. Bu psikolojiye girmek doğru değil. Zira LYS ile korelatif bir sınav olmayabiliyor.

YGS’de istediği başarıya ulaşamayan çoğu adayın LYS’lerde çok hissedilir başarı değişikliklerini yakalayabildiklerini görüyoruz. Bu açıdan YGS telafisi olabilecek bir sınav. Özellikle TM ve TS puan türlerinde tercih yapacak adayların YGS’de 400-500 bininci olması çok da göz korkutmamalı. Aynı adaylar LYS’deki vasat üstü bir performansla dahi ilk 50 binlerde yer bulabiliyorlar. Sonuçta ÖSYS sıralama üzerine kurgulanmış bir sistem. YGS’deki heterojen yapı sıralamada adayın yerini geriletirken, LYS’nin nispeten daha homojen yapısı bazı adayların sistemden çıkmasıyla diğer adayların daha iyi bir sıraya erişmelerine olanak sunuyor. 

Geçen yıl YGS soruları çok kolay olmuştu? Bu yıl yine aynı kolaylıkta olursa hangi sorunlara yol açar?

Sınav sorularının kolay olması aday algısı bakımından olumlu bir şeymiş gibi değerlendirilir. Oysa sınav ne kadar kolaysa sıralamada iyi bir yere erişmek de o kadar zorlaşır. Bunun en somut örneğini 2015 ve 2016 yıllarında gördük. 2015’de nispeten zor bir sınav uygulandı, 2016’da ise neredeyse ÖSYS tarihindeki en kolay YGS’lerden birini yaşadık. Adaylar her iki yılda da benzer puanlar alabildi ancak iş sıralamada bulunulan konumu belirleme noktasına gelince adaylar 2016 yılında büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. Aynı puanla bir önceki yıl 80 bininci olan bir aday 2016 yılında 170 bininci olduğunu görünce gözlerine inanamadı.

2017 YGS’sinin ben 2016 yılından daha zor ama daha ölçücü sorulardan oluşacağını umuyorum. Bu sınavların sıralama ve eleme misyonu var. Bu nedenle belli bir zorluk derecesinde olması gerekiyor ki, çalışanla çalışmayan, hazır olanla olmayan birbirinden ayrılabilsin.

Eğer 2016’dan daha kolay bir sınav ile karşı karşıya kalırsak YGS’nin eleyicilik ve ölçücülük vasfı önemini yitirecektir. Aday yığılması alt ve orta puan aralıklarında değil, üst puan aralıklarında gerçekleşecek ve bu yığılma da birçok hayal kırıklığını beraberinde getirecektir. Okul giriş puanları artacak, kazanabileceğini hayal eden aday, kazanamamak gibi bir risk ile karşı karşıya kalacaktır.