Hangi bölümler ve hangi üniversiteler ne kadar tercih aldı?

Her yıl temmuz-ağustos ayı tercih koşuşturmacası ile geçer. Bir hafta veya 10 gün süren bu süreçte adaylar üniversite tercihlerini ÖSYM'nin aday işlemleri sistemine girerler ki bu sene bir programa yerleşebilsinler. Kimi yerleşir sevinir, kimi yerleşir pişman olur üzülür, kimi de yerleşemeyip bandı başa sarar.

Bandı başa sarmayı yeni jenerasyon ne kadar bilir bilmem. Zira bizim kuşağın çocukluk ve gençlik yıllarında şimdiki gibi fizy, spotify, youtube music gibi internet tabanlı aplikasyonlar yoktu. Hakeza internet de yoktu zaar:) 

Biz zamanın ruhuna uygun hit müzikleri transistörlü radyodan (yok daha neler hoca bu kadar yaşlı mıydın ahaha) ve kasetçalar teypten dinlerdik. Sonraları walkmen falan icat oldu da boyutları ele avuca sığıyordu. Yoksa takoz büyüklüğünde radyo kasetçalarlar ile dinler idik o zamanın popüler şarkılarını ve türkülerini. Gurbetçi kasetçalarının da ayrı bir havası vardı ha...  

Kasette çok beğendiğimiz hit bir parça var ve defa kere onu dinlemek istersek şarkı bittikten hemen sonra yeniden kaseti başa sardırır, derin hülyalara dala dala dinlerdik. Zaman alıcı bir eylemdi bu kaseti başa sardırma işi aga. Bu arada müzik de doğal olarak kesintiye uğrardı. Bazen teypte bir başka kaset çalarken biz eski tip mavi kapaklı turuncu tükenmez kalemi o kasetin deliğinden geçirir, geri geri döndürürdük ki tekrar kaseti başa saralım. Teyp boşa beklemesin. Bir ara bu kaset işi bayağı sarmıştı olm ya. Acemi birliğinde askerken kasetçilere istek parça yazdırırdın o da senin isteğine uygun playlistini kaydederdi. O zaman playlist de bilmezdik imanına yanayım. Yoksunluğa bak... 

Biz buraya nereden geldik olm ya? Konumuz bu değildi ki...

Neyse işte yerleşemeyenler ya yeter artık deyip hayatın yeni formuna yelken açarlar ya da yeniden kaseti başa sarıp sınava hazırlık sürecine sil baştan başlarlar...  

Tercih sayılarını bir ara ÖSYM yayınlardı ve benim en beğendiğim verilerden biriydi. Bir bölümün ne kadar tercih aldığı ertesi yıl o bölümde nasıl bir yoğunlaşma yaşanacağına da ışık tutardı. 3-4 sene ÖSYM bu veriyi yayınladı. Sonra ne oldu bilmiyorum bu verinin yayınını kesti. Kim uğraşacak olm ya mı dediler yoksa zor mu geldi veya devlet sırrı mıydı? Emin değilim... 

YÖK Atlas'ın meslek atlası menüsü de olmasa bu veriye hiç ulaşamayacaktık. Oradan derledik. Yani tamamen resmi veri.

Bir programı kaç adayın seçtiği neden önemli?

Çünkü oraya adayların ne kadar yöneldiklerini bilmek yerleşme şansını bilmenin ya da tahmin edebilmenin en önemli parametrelerinden biri. Bir yerde çokluk yani talep varsa orada kontenjanlar dolar, puanlar yükselir... Bir yer tenha ise orada kontenjanlar genellikle dolmaz ya da puanlarda sıralarda öyle büyük oynamalar olmaz.

Peki bir yerin çok tercih alması en iyi yerin orası olduğu anlamına mı gelir?

Elbette hayır. Şahsen öyle olsa açıköğretim programları ülkenin en iyi programları olurdu. En iyisi mi? Elbette hayır:)

Peki bir yeri neden çok tercih ederler hocam?

Öncelikle adayların ilgi gösterdiği bir program olması gerekir. Bu yeterli mi? Hayır.

İkinci olarak kalabalık kitleye hitap edebilecek (yoğunluk bölgesindeki adayın yerleşebilme umudunun olduğu) bir bölüm olması gerekir. Yeterli mi? Bu birinciden daha etkili ama yeterli değil yine.

Üçüncü olarak erişim ve istihdam kolaylığı olduğu düşünülen bir program olması gerekir mesela.

Dördüncü olarak yeni açılmıştır da önceki yıla ilişkin bir referans yoktur herkes hazır verisi yokken şansımı deneyim de kestirmeden yerleşeyim diye çokça tercih eder.

Arkadaş trendleri, rehberlikçi yönlendirmeleri, fiziki yakınlık, sosyal olanaklar, ekonomik sebepler, sevgili ile aynı şehirde okuma hevesi vs. vs. onlarca sebep sayabiliriz gençler...

Bu yüzden bir programın tercih sayısı az ya da çok olur.

Ayrıca o programa ilişkin toplam kontenjanın azlığı veya çokluğu da bu sayıları fazlasıyla etkiler. 

Yıldan yıla bu yönelim ne ölçüde değişir?

Uygulanan sınavın standartlarından daha az değiştiğini iddia edebilirim ama ispatlayamam. Zira ÖSYM her yıl birbirine çok benzemeyen sınavlarla tarih yazmaya devam ediyor. Bre vicdansızlar o nasıl matematikti 2021'de...

Aşağıda ayrıntılı olarak görebileceğiniz dosyalarda 2021 tercih eğilimlerinin tomografisini çektik aslında. Bölümü mü merak ediyorsunuz? Bölüme bakacaksınız ve eğilimi göreceksiniz. Üniversiteyi mi merak ediyorsunuz? Üniversite dosyasına bakıp oraya yönelimin ne kadar olduğuna ilişkin fikriniz olacak.

Dosyalar son derece anlaşılır ayrıca izah etmeye gerek yok. Tek izah edeceğimiz yönelim olarak belirttiğimiz sütundaki verinin 1 kontenjan için kaç adayın tav olduğudur. Gerisi çok basit...

Şimdi lafı daha da uzatmayıp dosyaları erişime açalım.

👉Lisans programları (4 yıllıklar) kaç tercih aldı bakayım...

👉Önlisans programları (2 yıllıklar) kaç tercih aldı göreyim...

👉Devlet Üniversiteleri kaç tercih almış merak ettim bak şimdi...

👉Vakıf Üniversiteleri ne kadar tercih almış acil bakmam lazım...

👉Kıbrıs ve Yurtdışı üniversitelerini tercih eden var mı yaw..?

Dosyaları yayınlamanıza bişi demiyoz olm ama nolur isim felan zikredin de emeğe az biraz saygı duruşunda bulunalım olur mu :)

Selametinen...